In Overijssel zijn 24 natuurgebieden die zo bijzonder zijn, dat ze vanuit Europa de Natura 2000-status hebben gekregen. En dat is mooi, want met deze status zijn ze extra beschermd voor de toekomst. Helaas staan deze natuurgebieden, net als veel andere natuur in Nederland, zwaar onder druk. Ze verdrogen, ze raken verzuurd en ze liggen steeds meer geïsoleerd van andere natuur. Hierdoor zijn de gebieden kwetsbaar en dreigen veel plant- en diersoorten te verdwijnen.
Verdwijnen plant- en diersoorten
In Nederland is de variatie aan planten en dieren in vergelijking met 100 jaar geleden drastisch achteruit gegaan. Iedere plant en ieder dier heeft een functie in een groter systeem. Wanneer soorten verdwijnen, zal het systeem uiteindelijk instorten. Dit zou enorme gevolgen hebben, want we hebben deze variatie aan planten en dieren nodig: voor medicijnen, om onze lucht en het water te zuiveren, om onze gewassen te bestuiven, om plagen en ziektes aan gewassen te bestrijden, etc.
We moeten aan de slag!
We kunnen het tij nog keren, en het uitsterven van planten en dieren stoppen, door onze natuur te beschermen. Door te zorgen dat ze weer sterk wordt en opgewassen is tegen negatieve invloeden, zoals klimaatverandering en de steeds maar toenemende hoeveelheid stikstof in de lucht en in het water. En dit is precies wat we de aankomende jaren met allerlei gebiedspartners gaan doen onder de vlag van Natura 2000. Lees hier meer over op deze pagina.
Wat is Natura 2000
Overijssel telt 24 natuurgebieden die zo bijzonder zijn, dat ze zijn aangewezen als Natura 2000-gebied. Het Natura 2000-programma stelt ons in staat om samen te werken aan het behoud en herstel van kwetsbare natuur. Dat is geen luxe, maar pure noodzaak. Provincie, andere overheden en natuur- en belangenorganisaties hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid om de kwaliteit van het leefgebied van zeldzame dieren en planten te verbeteren, voor nu en in de toekomst. Met maatwerk maken we de natuur veerkrachtig en weerbaar tegen invloeden van buiten, zoals verdroging en de uitstoot van stikstof.
Kijk voor meer informatie op de site van de provincieVeelgestelde vragen over Natura2000
In een dichtbevolkt land als Nederland heeft de natuur zorg hard nodig. Er zijn in Nederland ruim 160 Natura 2000-gebieden aangewezen. Hiervan liggen er 24 in Overijssel. In deze gebieden kunnen economische en ecologische belangen op gespannen voet (komen te) staan. In zogeheten beheerplannen leggen de rijksoverheid en de provincies vast wat er op welke wijze mogelijk is. Uitgangspunt is steeds het realiseren van ecologische doelen met respect voor - en in een zorgvuldige balans met - wat particulieren en ondernemers willen. De plannen worden daarom in goed overleg opgesteld met alle direct betrokkenen, zoals beheerders, eigenaren, agrariërs, omwonenden, gemeenten, natuurorganisaties en waterschappen.
De natuur in Nederland staat zwaar onder de druk: ze verzuurt, verdroogt en versnippert. Hierdoor wordt ze kwetsbaar en is ze niet meer opgewassen tegen negatieve invloede van buitenaf. Op dit moment is één van de grootste negatieve invloeden: stikstof. Industrie, verkeer, bedrijven, landbouw en huishoudens stoten samen grote hoeveelheden stikstof uit. Dit komt in de bodem en het water terecht. In de vorm van nitraat en ammonium is stikstof een voedingsstof. Teveel voeding in een natuurgebied leidt tot vermesting. Bepaalde planten zoals pijpenstrootje, braam en brandnetel gaan domineren en verdringen andere planten.
Om de natuur te versterken worden natuurherstelmaatregelen genomen. Deze maatregelen vinden plaats in het natuurterrein, maar ook in het (agrarische) cultuurlandschap dat eromheen ligt. De maatregelen zijn erop gericht om bijvoorbeeld het watersysteem, dat een basisfactor is voor veel soorten natte natuur, te herstellen. Omdat dit systeem niet stopt bij de grenzen van het natuurterrein, zijn er soms ook maatregelen nodig buiten de natuurterreinen. Ook de invloed van meststoffen, die uit het agrarische cultuurlandschap in het natuurgebied terechtkomen, is groot. Daarom mogen sommige agrarische bedrijven, die dicht tegen een Natura 2000-gebied aan liggen, in de toekomst minder of geen mest op het land verspreiden. Binnen het natuurgebied zorgen we ervoor dat het natuursysteem zo goed mogelijk wordt hersteld. We verminderen de afvoer van water door sloten en greppels dicht te gooien en door naaldbomen te kappen. Deze verbruiken namelijk jaarrond veel water. Maar we maken de natuur ook robuuster, door bijvoorbeeld heide met elkaar te verbinden.
Onder de noemer Samen werkt beter zetten vijftien Overijsselse organisaties zich in voor een duurzame ontwikkeling van het landelijk gebied in Overijssel, in verbinding met het stedelijk gebied. Grote opgaven voor onder meer klimaat, energie, natuur, verduurzaming van de landbouw en circulaire economie hebben veel invloed op de balans tussen economie en ecologie. De partners van Samen werkt beter stemmen af tussen verschillende belangen en partijen en zoeken naar integrale oplossingen en verbinding tussen de opgaven.
De huidige natuur heeft het zo zwaar dat ze niet meer kan inspelen op invloeden van buitenaf. De rek is op. Kwetsbare planten en dieren móéten zich aanpassen, anders sterven ze uit. Dat aanpassen gaat beter in gezonde, grote natuurgebieden. Dit betekent dat er extra maatregelen worden genomen om kwetsbare natuur te laten overleven in beschermde gebieden met een Natura 2000-status. Hiervoor worden vaak bomen gekapt. Bijvoorbeeld om dichtgegroeide heides en stuifzanden te herstellen. Of om open verbindingen te maken, zodat bijvoorbeeld zandhagedissen van het ene gebied naar het andere kunnen trekken. Oude, inheemse loofbomen sparen we bijna altijd. Het gaat meestal om jong, eenvormig naaldbos dat ook nog voor verdroging zorgt.
Meer weten over een specifiek Natura 2000-gebied?
Via onderstaand overzicht van al onze Natura 2000-gebieden, kom je bij de pagina's van de specifieke natuurterreinen terecht. Hier vind je informatie over het natuurterrein, over de noodzaak van het natuurherstel, over de maatregelen die worden genomen en over de stand van zaken. Ook vind je er de contactpersoon die je altijd kunt bellen of mailen als je specfieke vragen over de voortgang hebt.
Onze Natura 2000 gebieden
Hier doen we het onder andere voor!
Vliegend hert
Zandhagedis
Eenarig wollegras, veenpluis
Aardbeivlinder
