Tekst: Cecile Bögels
“2020 was een bijzonder jaar. Naast de ontwikkelingen op het gebied van klimaat, biodiversiteit en stikstof, kregen we te maken met corona. We werkten vanuit huis, bezoekerscentra gingen dicht en vrijwilligerswerk kwam stil te liggen. Toch was het in onze natuurterreinen drukker dan ooit. Heel waardevol hoe mensen hun ontspanning in de natuur vonden. In dit artikel een greep uit onze inspanningen en resultaten van het afgelopen jaar.”
– Michael Sijbom, directeur Landschap Overijssel
Op deze pagina lees je een samenvatting van onze resultaten van het afgelopen jaar.
Download onderstaand het complete jaarverslag 2020.
Maatregelen om de gevolgen van droogte te beperken
Door de klimaatverandering krijgen we vaker te maken met warmere, drogere zomers, wat leidt tot schade aan natuur en landschap. Het programma ‘Zoetwatervoorziening Oost Nederland’ (ZON) draagt oplossingen aan. Als één van de ZON-deelnemers neemt Landschap Overijssel maatregelen voor het vasthouden van water. In 2020 zijn onder andere op Landgoed Smalenbroek en Lonnekerberg greppels gedicht en beekbodems opgehoogd om water langer vast te houden en de natuur minder kwetsbaar te maken voor klimaatverandering.
Lees meer over het ZON-project
Vrijwilligerswerk lag stil maar Groenbezig.nl groeit
Door corona kwam het vrijwilligerswerk vrijwel stil te liggen. Via Groenbezig.nl, het platform voor groene vrijwilligers, kreeg een deel van de activiteiten gelukkig op een andere manier invulling. Zo werden vrijwilligers aangemoedigd om in plaats van deel te nemen aan de Natuurwerkdag, zelfstandig aan de slag te gaan met groen in de buurt. Misschien wel mede door corona groeide de belangstelling voor Groenbezig.nl. Het redactieteam werd in 2020 uitgebreid tot maar liefst acht vrijwilligers.
Ga naar Groenbezig.nl
Erfgoed: Landgoederen met Twentse textielgeschiedenis
Landschap Overijssel zet zich niet alleen in voor natuurbeheer, maar ook voor behoud van erfgoed dat het landschap betekenis geeft. Zo zijn in 2020 de Slingervijver op landgoed Soeslo en het monumentale bruggetje op De Horte hersteld. Een bijzonder herstelproject is ‘Landgoederen van Textiel’. Landschap Overijssel heeft acht landgoederen in beheer die een Twentse textielfabrikant als eigenaar hadden. De landschapsparken hebben eveneens te maken met droogte en bomensterfte. In 2020 deden we onderzoek naar de ontstaansgeschiedenis en het ontwerp van de parken. In 2021 nemen we maatregelen die nodig zijn om de landgoederen te behouden voor de generaties na ons.
Bekijk het project Landgoederen van Textiel
Landschapscoördinatie voor behoud streekeigen landschap
Om ervoor te zorgen dat ons streekeigen landschap - denk aan een beekdal met hooilanden of een stuwwal met mooie essen - behouden blijft, is Landschap Overijssel in 2020 gestart met ‘ landschapscoördinatie’. Hiermee ondersteunen we grondeigenaren en burgerinitiatieven in hun ambities om meer streekeigen landschap te creëren. Denk aan advies over de aanleg van houtsingels of de lobby bij gemeenten. Afgelopen jaar hebben we maar liefst 170 initiatieven geholpen.
Lees meer over dit project
Landschapsdeal Noordoost Twente
Het glooiende coulisselandschap van Noordoost Twente is uniek. Houtwallen, singels en boomgaarden zijn belangrijk voor de identiteit en belevingswaarde van onze leefomgeving. Bovendien dragen deze elementen bij aan biodiversiteit, het vasthouden van CO2 en verbetering van waterkwaliteit. In 2020 klonk het startschot van ‘Landschapsdeal Noordoost Twente’, een afspraak van Landschap Overijssel, agrariërs, waterschappen, overheden en andere terreinbeheerders om samen te werken aan duurzaam beheer van landschapselementen in samenhang met natuur-, klimaat-, water- en economische doelen, én een leefbaar platteland. De website is inmiddels klaar, webinars en cursussen trokken honderden deelnemers en plannen voor 2021 zijn gemaakt.
Bekijk de website van de Landschapsdeal Noordoost Twente
Gastvrij Overijssel: landschapsbiografie als onderlegger voor toerisme
Landschap Overijssel is een van de partners van ‘Gastvrij Overijssel’; een netwerkorganisatie voor de vrijetijdssector in Overijssel. Via dit netwerk proberen we bij recreatieaanbieders het thema ‘groen’ op de agenda te zetten. En dat lukt! In 2020 hebben 10 accommodaties hun entree aangepast met streekeigen beplanting. Ook werken we binnen Gastvrij Overijssel aan ‘landschapsbiografieën’; verhalen over de geologische en cultuurhistorische ontstaansgeschiedenis van een regio. In 2020 is de landschapsbiografie voor de Sallandse Heuvelrug gemaakt; kort gezegd één ijstong met 13 bergen, waar vervolgens 28 buurtschappen zijn ontstaan. Deze biografie vormt de basis voor de nieuwe (toeristische) aanpak van Nationaal Park Sallandse Heuvelrug.
Natura 2000: herstel van ecosystemen voor behoud van soortenrijkdom
In Nederland neemt de variatie aan planten en dieren drastisch af. Wanneer soorten verdwijnen, loopt ons ecosysteem schade op. Landschap Overijssel beheert negen Natura 2000-gebieden die vanwege hun soortenrijkdom zo bijzonder zijn, dat we vanuit Europa de verplichting (en de kans!) krijgen ze extra te beschermen. In 2020 zijn we weer een stap verder gekomen in deze gebieden. Voor de Bergvennen, het Brecklenkampse Veld, Springendal en Dal van de Mosbeek zijn inrichtingsplannen vastgesteld. In het Boetelerveld, op de Manderheide, Lemelerberg en in Beerze zijn werkzaamheden zoals het uitbreiden van heide, verjongen van jeneverbes en ontwikkelen van schraal grasland in 2020 afgerond. Met als uiteindelijk doel om onze soortenrijkdom te behouden.
Lees meer over Natura 2000
Corona: minder activiteiten, meer bezoekers, meer dan 1 mln downloads routes
Helaas konden veel activiteiten in het landschap in 2020 niet doorgaan vanwege corona. Maar ook zonder activiteiten bleek de natuur voor veel mensen een plek van ontspanning. Onze routeapp liet een verdubbeling zien van het aantal downloads ten opzichte van 2019; we zijn inmiddels ver voorbij de miljoen! De keerzijde van de toenemende recreatie was een toename van zwerfvuil, vandalisme, loslopende honden en foutparkeerders. Om deze uitdagingen het hoofd te bieden, zijn in 2020 extra kosten gemaakt voor toezicht en voorzieningen zoals parkeerplaatsen. De toegenomen belangstelling voor de natuur bleek ook uit de groei van digitale volgers: zowel het aantal websitebezoekers als volgers van onze sociale media groeide met ruim 30%.
Benieuwd naar onze routes? Bekijk ze hierSamen voor ons landschap met plek voor dier, plant en mens
In 2020 heeft Landschap Overijssel met veel energie en passie gewerkt aan het beschermen, beheren en ontwikkelen van ons landschap met haar bijzondere natuur en geschiedenis. Dat deden we in onze eigen 56 natuurgebieden (sinds kort 6.000 hectare) en daarbuiten in stedelijk en landelijk gebied. Onze 52 medewerkers kregen daarbij steun van een brede achterban, waaronder 7.500 vrijwilligers en 9.000 donateurs. Samen met hen, bewoners, overheden, maatschappelijke organisaties, ondernemers en onze partnerorganisaties, houden we ons landschap in stand met plek voor dier, plant en mens.
